ด่านซ้าย…ดินแดนแห่งสัจจะและไมตรี

ด่านซ้าย จังหวัดเลย

สวัสดีค่ะ วันนี้เราจะพาทุกท่านมาทำความรู้จักกับ ‘ด่านซ้าย’ อำเภอเล็กๆ หนึ่งในอำเภอของจังหวัดเลย

ท่ามกลางภูเขาน้อยใหญ่เรียงสลับรายล้อม จนก่อเกิดสันเขาและที่ราบลุ่มเชิงเขา ด้วยสภาพภูมิประเทศเป็นหุบเขาคล้ายแอ่งกระทะ มีแม่น้ำหมันซึ่งมีต้นกำเนิดที่ภูหินร่องกล้า ไหลผ่านตัวเมือง ถือกำเนิดหมู่บ้านน้อยใหญ่ ตามโบราณกาล ที่กลุ่มคนจะเลือกตั้งแหล่งทำกินตามรอยแม่น้ำ และนี่คือ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย เมืองแห่งทะเลภูเขานั้นไม่ได้เกินจริง

อำเภอด่านซ้าย มีความโดดเด่นทางวัฒนธรรมท้องถิ่น วิถีชีวิต ประเพณีตามฮีตสิบสองคองสิบสี่ของภาคอีสาน และธรรมชาติที่งดงาม รอคอยทุกท่านมาสัมผัสบรรยากาศเงียบสงบและวิถีชีวิตที่เป็นเอกลักษณ์

ด่านซ้ายมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ชาติไทยอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยอยุธยาและช่วงหลังวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 มีความสำคัญในสมัยอยุธยาอย่างไร ? จะเล่าให้ฟังสั้นๆ ดังนี้นะคะ

เพราะด่านซ้ายเป็นที่ตั้งของ พระธาตุศรีสองรัก โบราณสถานสำคัญ สร้างขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2103-2106 ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยาและพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งกรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทน์) เพื่อเป็น สักขีพยานแห่งไมตรี ระหว่างสองอาณาจักร พระธาตุศรีสองรักจึงเป็นสัญลักษณ์ของความสัมพันธ์อันดีและเป็นที่เคารพสักการะของทั้งชาวไทยและชาวลาวจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ ยังถือกันว่าด่านซ้ายเป็น หลักเขตแดน ระหว่างอยุธยาและล้านช้าง โดยวัดระยะห่างจากจุดที่แม่น้ำโขงและแม่น้ำน่านบรรจบกัน สองกษัตริย์ได้ทรงประกอบพิธีหลั่งน้ำพิพัฒน์สัตยา ณ ที่แห่งนี้ เพื่อยืนยันพันธไมตรีซึ่งมีมายาวนานจนถึงปัจจุบันกว่า 465 ปี

ซึ่งข้อมูลเหล่านี้เราสามารถหาแหล่งอ้างอิงได้จาก

* บันทึกทางประวัติศาสตร์ ที่กล่าวถึงการสร้างพระธาตุศรีสองรักและพิธีหลั่งน้ำพิพัฒน์สัตยาเป็นลายลักษณ์อักษร

* หลักฐานทางโบราณคดี โดยตัวพระธาตุศรีสองรักเอง ซึ่งเป็นเครื่องยืนยันถึงความสัมพันธ์ระหว่างสองอาณาจักร และแผ่นจารึกพระธาตุศรีสองรัก

* ความเชื่อและประเพณีท้องถิ่น ที่สืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน เช่น การถวายต้นผึ้ง งานนมัสกการพระธาตุ งานถวายข้าวพันก้อน ประเพณีผีตาโขน เป็นต้น

และความสำคัญในช่วงหลังวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 ที่มีจารึกไว้ในประวัติศาสตร์

หลังเหตุการณ์ ร.ศ. 112 ฝรั่งเศสได้เข้ายึดจันทบุรีและดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง เพื่อบีบบังคับให้สยามปฏิบัติตามสนธิสัญญา แต่ฝรั่งเศสยังคงใช้จันทบุรีเป็นเครื่องมือในการเรียกร้องดินแดนเพิ่มเติม โดยเฉพาะอย่างยิ่งดินแดนฝั่งขวาแม่น้ำโขง รวมถึงหลวงพระบางและจำปาศักดิ์ ในที่สุด พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงตัดสินพระทัย แลกเปลี่ยนดินแดน กับฝรั่งเศส เพื่อรักษาเอกราชของชาติ โดยยอมเสียดินแดนในกัมพูชา ได้แก่ พระตะบอง เสียมราฐ และศรีโสภณ (รวมถึงนครวัดและทะเลสาบเขมร) แลกกับการได้ ด่านซ้ายและตราดคืน

การตัดสินพระทัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในครั้งนั้น แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของด่านซ้ายในเชิง ยุทธศาสตร์และจิตใจ แม้จะต้องสูญเสียดินแดนส่วนใหญ่ แต่การได้ด่านซ้ายกลับคืนมาก็เป็นการรักษาดินแดนที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของชาติไว้ โดยสรุป ด่านซ้ายมีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์ชาติไทยทั้งในสมัยอยุธยาในฐานะสัญลักษณ์แห่งไมตรีและหลักเขตแดน และในช่วงวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 ในฐานะดินแดนที่ต้องรักษาไว้เพื่อเอกราชของชาตินั่นเอง

ด้วยภูมิประเทศเป็นหุบเขา ภูเขาสูง ที่ราบสูงเชิงเขา มีแม่น้ำไหลผ่าน แน่นอนว่า แม่น้ำหมันที่ไหลผ่านในอดีตคือการขนส่งทางน้ำ ที่มาปากแม่น้ำบรรจบกับแม่น้ำเหืองที่บ้านนาข่า และไหลออกไปบรรจบแม่น้ำโขงที่อำเภอเชียงคาน วิถีชีวิตของผู้คนด่านซ้าย จึงมีความผสมผสานหลากหลายของชนเผ่าในขณะนั้น เพราะรับเอาทั้งวัฒนธรรมภาคเหนือและลาวเข้าไว้ด้วยกัน โดยเฉพาะภาษาไทด่านถ้าได้ยิน ฮั่นแน้ว กะเด๋อ ก๋อ ให้เข้าใจไว้เลยว่านี่ คนเลย คนด่านซ้ายเด้อสู

พอจะเข้าใจภาพรวมของอำเภอด่านซ้ายแล้วใช่ไหมคะ

งั้นเเราไปเที่ยวกันต่อเลย

มาด่านซ้าย ต้องห้ามพลาด! มาสัมผัสเสน่ห์แห่งวัฒนธรรมและธรรมชาติ กับ 3 สถานที่เด่นที่คุณต้องไปเยือน

1. พระธาตุศรีสองรัก สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองด่านซ้าย ณ พระธาตุศรีสองรัก สัญลักษณ์แห่งไมตรีระหว่างสองแผ่นดิน (อยุธยาและล้านช้าง) ที่นี่คุณสามารถกราบไหว้ขอพร และร่วมถวายต้นผึ้ง ซึ่งเป็นวิถีท้องถิ่น เพื่อความเป็นสิริมงคล (ไม่ถวายต้นผึ้งในวันพุธ เวลาถวายคือ 06.00-12.00 น)

2. วัดป่าเนรมิตวิปัสสนา วัดป่าที่สร้างจากศิลาแลงทั้งหลัง บนสันเขา สัมผัสความสงบและร่มรื่นของวัดป่าเนรมิตวิปัสสนา สถานที่ปฏิบัติธรรมที่โอบล้อมด้วยธรรมชาติอันงดงาม เหมาะสำหรับการพักผ่อนจิตใจและเรียนรู้หลักธรรมคำสอน สามารถวายสังฆทานได้ที่นี่

3. พิพิธภัณฑ์ผีตาโขน เจาะลึกวัฒนธรรมประเพณีผีตาโขนอันเป็นเอกลักษณ์ของด่านซ้าย ที่พิพิธภัณฑ์ผีตาโขน คุณจะได้เรียนรู้เรื่องราวความเป็นมา ความเชื่อ และความหมายของผีตาโขน รวมถึงชมเครื่องแต่งกายและหน้ากากผีตาโขนหลากหลายรูปแบบ

นอกจาก 3 สถานที่นี้ ด่านซ้ายยังมีสถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมากมาย เช่น ตลาดด่านซ้าย แหล่งรวมสินค้าพื้นเมืองและอาหารอร่อย หรือการชมธรรมชาติที่สวยงามของภูเขาและป่าไม้ หากมีเวลา อย่าลืมแวะไปสัมผัสเสน่ห์ของด่านซ้ายให้ครบทุกมุมนะคะ